"Φοίνικες ή Άραβες: Η «αιώνια κόντρα» του Λιβάνου"

"Την καταγωγή της από τους Φοίνικες και όχι από τους Άραβες υπογραμμίζει κατηγορηματικά η 20χρονη Λιβανέζα φοιτήτρια Ρεμπέκα Γιαζμπέκ, όταν ερωτάται αν μπορεί να προσδιορίσει την εθνική της ταυτότητα- με την ισχυρή πεποίθησή της σχετικά με τις φοινικικές της ρίζες να...


αποτελεί το βασικό της επιχείρημα.

Ωστόσο, ο συμπατριώτης της, Σεχάντε Σεκλαβί, διαφωνεί: «Δεν τίθεται ερώτημα, είμαστε Άραβες…ζούμε σε ένα αραβικό περιβάλλον» δηλώνει ο 50χρονος σοφέρ.

Η εθνολογική «κόντρα» σχετικά με τις ρίζες των Λιβανέζων μαίνεται από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα, με πολλούς Μαρωνίτες (χριστιανική σέκτα, ισχυρή στη χώρα) να ισχυρίζονται πως κατάγονται από τους Φοίνικες που κατοικούσαν στην περιοχή κατά
την αρχαιότητα, διαχωρίζοντας τη θέση τους από την, κυρίως μουσουλμανική, Μέση Ανατολή.

Οι Φοίνικες ήταν γνωστοί για τις επιδόσεις τους στη ναυτιλία και το εμπόριο, ενώ σε αυτούς αποδίδεται και η δημιουργία του πρώτου αλφαβήτου.

Η εν λόγω διαμάχη έγινε ακόμα πιο έντονη το 1975, με το ξεκίνημα του εμφυλίου πολέμου, καθώς ο όρος «Φοίνικας/ φοινικικός» άρχισε να χρησιμοποιείται ιδεολογικά, με στόχο τη διαφοροποίηση των χριστιανών από τους μουσουλμάνους.

Ωστόσο, πρόσφατες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η φοινικική προέλευση δεν συνδέεται με κάποια συγκεκριμένη εθνικότητα ή θρησκεία.

«Μπορείς να είσαι χριστιανός ή μουσουλμάνος και να έχεις φοινικική καταγωγή» αναφέρει ο Πιερ Ζαλούα, Λιβανέζος επιστήμονας ο οποίος έχει ασχοληθεί με το θέμα των ριζών των λαών της Μέσης Ανατολής.

Ο Ζαλούα σημειώνει πως πληθυσμοί σε όλη την ανατολική Μεσόγειο (Σύριοι, Λιβανέζοι, Παλαιστίνιοι) μοιράζονται το γενετικό προφίλ των Φοινίκων.

«Οι Φοίνικες έζησαν πριν τις μονοθεϊστικές θρησκείες και τους γεωπολιτικούς διαχωρισμούς» λέει ο Ζαλούα, η δουλειά του οποίου έχει δημοσιευτεί στο American Journal of Human Genetics και στο Annals of Human Genetics.

Κατά τον Ζαλούα, τουλάχιστον 30% των Λιβανέζων φέρει τη γενετική «στάμπα» των Φοινίκων.

«Αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη το ότι μετά από χιλιάδες χρόνια υπάρχουν τόσα πολλά ίχνη Φοινικικών γονιδίων» είπε σχετικά ο επιστήμονας, ο οποίος συλλέγει δείγματα DNA για να προσδιορίσει τη γενεαλογία.

«Αυτό από μόνο του δείχνει ότι δεν διαφέρουμε πολύ ο ένας από τον άλλον» συμπληρώνει σχετικά ο Ζαλούα.

Ωστόσο, αρκετοί Λιβανέζοι δεν πρόκειται να μεταπειστούν έτσι εύκολα.

Η Γιαζμπέκ, ξανθιά με πράσινα μάτια, είναι κατηγορηματική: «Φυσικά και έχω φοινικικές ρίζες…δεν πιστεύω ότι οι Λιβανέζοι είναι Άραβες. Οι πολιτισμοί εξελίσσονται, αλλά εμείς είμαστε στην περιοχή εδώ και αιώνες».

Ένα άρθρο στο λιβανέζικο Σύνταγμα του 1943 ανέφερε ότι η Λίβανος είναι μία χώρα με «αραβικό πρόσωπο». Αυτό άλλαξε στο τέλος του 1990, καθώς το εν λόγω άρθρο αντικαταστάθηκε με ένα άλλο, στο οποίο ο Λίβανος χαρακτηρίζεται ως «αραβική χώρα».

Οι αρχαίοι Φοίνικες ταξίδευαν στη Μεσόγειο από το 1.200 π.Χ μ φτάνοντας μέχρι την Κύπρο, την Καρχηδόνα και το Μαρόκο. Τα μεγαλύτερα κέντρα τους ήταν η Τύρος, η Βύβλος, η Σιδώνα και η σημερινή Βηρυτός.

Ο ιστορικός Μπούτρος Λαμπακί υποστηρίζει ότι αν και οι σημερινοί Λιβανέζοι συμφωνούν στο ότι είναι Λιβανέζοι, υπάρχουν διαφορές όσον αφορά τις αντιλήψεις τους περί προέλευσης.

«Η κάθε κοινότητα χρησιμοποιεί αυτή τη διαφωνία για τους δικούς της σκοπούς…επιδιώκοντας να νομιμοποιηθεί υιοθετώντας μία ταυτότητα για να συσπειρώσει τα μέλη της» αναφέρει σχετικά.

Κάπου ενδιάμεσα στο συγκεκριμένο θέμα βρίσκεται η φίλη της Γιαζμπέκ, Μαριάν: «Δεν μπορούμε να αρνηθούμε την αραβική μας ταυτότητα…αλλά στην πραγματικότητα δεν είμαστε Άραβες».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑFΡ"
Share on Facebook