Η «πονηριά» της Μόνα Λίζα

Το αινιγµατικό χαµόγελο της Μόνα Λίζα έκρυβε ένα ακόµη µυστικό, που περίµενε τη σύγχρονη επιστήµη (την εφαρµοσµένη χηµεία, συγκεκριµένα) για να το αποκρυπτογραφήσει.
Νέες εργαστηριακές έρευνες, µε φθορίζουσες ακτίνες Χ (ΧRF), µε τη µέθοδο της φασµατογραφίας αλλά...

και συγκριτικές µελέτες της τεχνικής του Λεονάρντο Ντα Βίντσι σε εφτά ακόµη έργα του – «Ιωάννης Βαπτιστής», «Ευαγγελισµός», «Βάκχος», «Παναγία των Βράχων», «Αγία Αννα», «Παρθένος µε Βρέφος», «Πορτρέτο γυναίκας» (La belle Ferroniere) – πέραν του διάσηµου πίνακα του Λούβρου, αποκάλυψαν τον τρόπο που ζωγράφιζε ο αναγεννησιακός ζωγράφος καταφέρνοντας να εξαλείφει τα περιγράµµατα και τις έντονες αντιθέσεις πολύ φωτεινών και πολύ σκοτεινών χρωµάτων στους καµβάδες του. Που σηµαίνει πως οι επιστήµονες αποκρυπτογράφησαν το θρυλικό «σφουµάτο» που εισήγαγε στη ζωγραφική της Αναγέννησης ο πολυπράγµων µετρ – και αρχιτέκτονας και εφευρέτης – από το Βίντσι.

Η λέξη σφουµάτο (ανάλογος όρος το κιαροσκούρο, το παιχνίδι σκιάς και φωτός που απογείωσε στα έργα του ο Καραβάτζιο) ετυµολογείται από το ιταλικό ρήµα «fumare» (καπνίζω) και καταδεικνύει την αίσθηση ενός στρώµατος καπνού ή οµίχλης πάνω από τα σχέδια στον καµβά, που απαλύνει τις γραµµές και τις αντιθέσεις.

Ως επικεφαλής της έρευνας των ειδικών πάνω στα έργα του Ντα Βίντσι, ο Φιλίπ Βαλτέρ, διευθυντής του Εργαστηρίου στο Κέντρο Ερευνών και Συντήρησης των Μουσείων της Γαλλίας (LC2RΜF) κατάφερε σε συνεργασία µε το Ειδικό Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Ραδιενέργειας (ΕSRF) να «διασχίσει» µε ειδικά µηχανήµατα και ακτίνες τα επάλληλα στρώµατα γυαλιστερού βερνικιού που καλύπτουν το θρυλικό χαµόγελο της Μόνα Λίζα – αλλά και άλλων έργων του φλωρεντινού ζωγράφου – και να αναλύσει το χαρακτηριστικό του σφουµάτο, σύµφωνα µε το επιστηµονικό άρθρο που δηµοσίευσε το χτεσινό τεύχος της διεθνούς έκδοσης της επιθεώρησης «Αngewandte Chemie» (Εφαρµοσµένη Χηµεία).

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=4584676

Share on Facebook